بررسی معیارهای باززنده سازی و طراحی در مجموعه تاریخی بایزید بسطامی با تکیه بر ارزش های اجتماعی فرهنگی

در طول دوران اسلامی در ایران مجموعه های آرامگاهی فاخری ساخته شده است. مجموعه های کم نظیری که از دیرباز تا کنون کارکرد داشته و هسته اولیه شکل گیری مجموعه ها یک شخصیت مذهبی یا سیاسی بوده است. این مجموعه ها با دارا بودن فضاهای مذهبی، اقامتی و خدماتی تاثیر بسزایی در توسعه و گسترش شهرها داشته اند. در اکثر این فضاها فعالیت های مذهبی اجتماعی رخ داده و افراد به صورت جمعی حضور می یافتند. مانند کاروانسراها، بازارها و جماعت خانه های اهل تصوف که به فضاهای آرامگاهی الحاق می شدند. با توجه به اهمیت این مجموعه های آرامگاهی در معماری ایران دوره اسلامی و تاکید دین اسلام بر احکام اجتماعی، کنکاش و پژوهش در ابعاد مختلف این عناصر در مجموعه ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این پژوهش از تلفیق دو روش تحقیق تحلیل محتوا (کتابخانه ای) و تطبیقی (میدانی) استفاده شده است. با توجه به اهمیت و تاثیر مجموعه های آرامگاهی در میان جوامع اسلامی با تحقیق در منابع کتابخانه ای و مقایسه سایر مجموعه ها به مبانی نظری جامعی برای خلق فضاهای مورد نیاز و هماهنگ با فضای تاریخی دست یافتیم. پروژه پیشنهادی بازارچه ی سنتی در حد فاصل مسجد جامع و مقبره بایزید قرار می گیرد و باعث یکپارچه شدن بافت تاریخی و تقویت محورهای آن می شود. احیای بازار قدیم شهر با هدف کمک به اقتصاد شهر و جذب گردشگران و حفظ ارزش های فرهنگی و تاریخی انجام شده است. در کنار آن بنای میان افزای فرهنگی خدماتی برای مردم شهر و پژوهشگران در نظر گرفته شده است. با تغییر کاربری حمام قاجاری بافت نیز به موزه سعی بر حفظ آثار تاریخی برای آیندگان شده است. در طراحی این پروژه مطالعات بسیاری بر روی سفرنامه ها و تحقیقات انجام شده بر روی بافت تاریخی و مصاحبه با مردم محلی و قدیمی شهر انجام شده است تا بتوان بنایی هماهنگ با بافت تاریخی و مفید برای اقتصاد و رونق مجموعه و شهر ایجاد نمود.